Post by Admin on Apr 27, 2016 15:00:52 GMT 1
Geld, wisselen etc.
Een niet onbelangrijk aandachtspunt voor reizen naar Sri Lanka is betalen; de situatie zou kunnen afwijken van wat je van andere landen gewend bent. We lopen een aantal veelgestelde vragen langs.
1) Met welk geld moet ik betalen?
Heel simpel: met de Sri Lanka roepie (we gebruiken verder ‘rupee’ omdat dit ook formeel Lankan-English is). Verwarring wordt veroorzaakt doordat veel prijzen van bijvoorbeeld hotels en excursies gepubliceerd staan in USD. Dit wordt gedaan om de lokale business te beschermen tegen koersval van de rupee. Zelfs voor deze aktiviteiten kan echter zelden of niet met cash dollars betaald worden (of tegen een belabberde koers USD-LKR-terugnaarUSD), je moet gewoon rupees geven conform de meest recente koers.
2) Hoe krijg ik rupees?
Dit antwoord bestaat uit een simpel algemeen geldig deel en een moeilijk ‘dat hangt ervan af’ deel. Natuurlijk beginnen we met het simpele deel.
Het tweede kan prima met je Maestro-kaart van een NL of Belgische bank. (En ook met creditcards maar die hebben vaak boete-kosten voor geldopnames.) Maestro wordt o.a. geaccepteerd door Sampath, Commercial Bank, Hatton National Bank en in grote steden HSBC en Standard Chartered. En ook op meer en meer vestigingen van People's Bank en Bank of Ceylon. Vergeet ook niet je bankpas in te stellen bij je bank voor gebruik buiten Europa, o.a. vanwege fraude staat dat standaard uit.
Het antwoord op deze vraag is: hangt af van de kosten in jouw geval. Laten we een voorbeeldberekening doen, met een momentopname die je écht voorafgaand aan je reis moet checken met je eigen situatie. Gebruik www.sampath.lk/en/exchange-rates, www.combank.net/newweb/en/rates-tariffs/exchange-rates of vergelijkbare sites om de huidige cash wisselkoers in Lanka te zien. Op het rekenmoment, ergens 2021 dus totaal achterhaald, was dat 152 rupee per euro (maar andersom, als je rupees verkoopt, 159). Pak vervolgens de ‘interbank’ koers via sites zoals www.oanda.com of www.xe.com. Deze wordt gebruikt voor geld overboeken van/naar Lanka. Maar deze rate geldt niet helemaal voor geldopnames uit de flappentap, bij de meeste banken krijg je dan 1% minder dan interbank rate. In deze momentopname is de interbank rate 157 rupee dus je krijgt 155 rupee per euro bij opnemen. (Let op, soms vraagt de automaat of je rekening in roepie of euro gedebiteerd moet worden; kies roepie anders krijg je een fors extra stuk koersverlies voor de kiezen.) Check tot slot op de site van jouw bank hoeveel kosten ze doorberekenen per buitenlandse opname; stel dat dit 2 euro is (de meeste banken vragen beduidend meer!). In tegenstelling tot bijvoorbeeld flappentappen bij benzinestations en winkelcentra in de USA zijn er niet vaak ‘extra kosten door lokale flappentap’ in Lanka. Enkele banken hebben dat recentelijk veranderd, en zijn daarom nu alleen aan te bevelen als andere automaten écht niet in de buurt zijn of niet werken: Hatton rekent Rs 200 per opname, Seylan Bank ook (en heeft tevens zijn opnamescherm ontworpen voor apen die 8 menuknoppen tegelijk begrijpen, niet mensen :-) en Commercial Bank zelfs Rs 300, dit dus bovenop de kosten van je eigen Europese bank! Bank of Ceylon of People's Bank, indien beschikbaar en werkend, hebben dus de voorkeur omdat ze geen extra kosten rekenen.
Maak nu de vergelijking
* Opname van 200 euro uit de flappentap geeft je 31.000 LKR. Haal daar de 2 euro kosten van af en resultaat is ongeveer 30.700 LKR
* Met dezelfde 200 euro maar dan cash gewisseld in Lanka krijg je 30.400 rupee.
Dus in dit specifieke geval wint een geldautomaat-opname het nét. Maar er zijn veel variabelen: bankkosten kunnen hoger zijn, ze zijn vaak per opname dus ongunstiger voor kleinere opnames, en ter plekke heb je ook licensed changers (zie verderop) die 1-3 rupee meer per euro geven dan de bank.
Een aanvullende vraag, moch je kiezen voor flappentap, is wat je maximaal mag pinnen. Dat wordt wederom zowel door de Lankaanse bank als door Nederland/België bepaald. In het algemeen is het minstens 80.000 of zelfs 100.000 rupee per keer; nieuwere flappentappen in met name Colombo staan vaak zelfs 200.000 toe. Maar voor de meeste passen is dat weer boven de limiet per transactie, ‘opgelegd om in geval van diefstal het risico voor de klant te beperken’ (en ‘écht niet om dubbele kosten te kunnen rekenen’ ). Het is vaak zo dat de limiet per transactie lager is dan de daglimiet, dus soms kun en moet je 2 x pinnen (met dubbele kosten) om je gewenste bedrag te krijgen. Ook opletten, met flappentap en met creditcard-pinnen via winkelterminal, als er een optie is 'charge in rupee or convert to euro'. Vrijwel altijd moet je gewoon het 1e kiezen, de euro-conversie is via een belachelijk slechte koers waarmee bank of creditcard-maatschappij zo 3-5% extra marge steelt.
3) Ik wil geld wisselen, waar kan dat het beste?
Gesteld dat het antwoord op de vorige vraag voor jou luidt ‘euro cash meenemen’, dan nog heb je de keuze in Lanka waar te wisselen. Ook hier is het antwoord deels hangt-er-van-af (wat op dat moment je situatie is).
Tot slot: credit card is ter plekke nog vrij inpopulair, en bovendien werkt men meestal met de magneetstrip dus zonder PIN. Als je al ermee wilt/kunt betalen, vaak bij hotels en toeristische gelegenheden, houd hem dan ook elke seconde in de gaten om te voorkomen dat hij gekloond wordt (door een 2e leesapparaat heen halen om de strip te scannen). Ook mag men lokaal 1-3% extra kosten in rekening brengen voor betalingen met buitenlandse credit card; check dus voor dit door te zetten goed of kaartgebruik niet je aankoopprijs verhoogt!
En een tip die niet zozeer roepies die je koopt betreft, behalve dan misschien van sommige moneychangers met hosselaar-neigingen, maar wisselgeld: kijk HEEL erg uit met biljetten waarop wat geschreven is. Zie
www.economynext.com/Sri_Lanka_to_effectively_demonetize__willfully_mutilated__currency-3-8149.html
4) Ik ben bang rupees over te houden c.q. heb ze over. Wat ermee te doen?
Natuurlijk plan je het omwisselen c.q. flappentappen zo in dat je niet vantevoren weet dat er veel rupees over zijn, maar precies schatten zal nooit lukken. In de vertrekhal van het vliegveld (voor en na de douane) zijn bankkantoren waar je restanten kunt terugwisselen in euro. Ze eisen dat je een wisselbon (exchange slip) van bank of licensed changer hebt, of een bonnetje van de flappentap; beiden voor minimaal het in te wisselen bedrag, dus één bonnetje bewaren is in principe genoeg.
5) Ik heb van de vorige vakantie nog biljetten over van valuta XYZ, kan ik daarmee ook rupees kopen?
Een goede indicatie of dat kan is kijken naar banksites zoals genoemd onder 2). Maar geen perfecte indicatie: bijvoorbeeld de Sampath bank site noemt Filippijnse Peso, doch de airport-Sampath accepteert hem niet (geldwisselaars in de stad wel). Als de valuta er helemaal niet bij staat vraag dan even op het prikbord, geldwisselaars accepteren beduidend meer valutasoorten dan de banken. Kan niemand zekerheid geven of is het antwoord dat er geen markt is in Lanka voor deze munt, dan zul je ze eerst elders moeten omwisselen (tegen extra kosten…) naar bijvoorbeeld euro.
6) Zijn er maximaal in te voeren bedragen?
Ja, USD 15.000 per persoon mag zonder aangifteformulier naar binnen. Heb je meer dan moet je declareren bij de douane. Dus wie als permanent doelwit-voor-zakkenrollers wil rondwandelen heeft alle vrijheid ;-)
Een niet onbelangrijk aandachtspunt voor reizen naar Sri Lanka is betalen; de situatie zou kunnen afwijken van wat je van andere landen gewend bent. We lopen een aantal veelgestelde vragen langs.
1) Met welk geld moet ik betalen?
Heel simpel: met de Sri Lanka roepie (we gebruiken verder ‘rupee’ omdat dit ook formeel Lankan-English is). Verwarring wordt veroorzaakt doordat veel prijzen van bijvoorbeeld hotels en excursies gepubliceerd staan in USD. Dit wordt gedaan om de lokale business te beschermen tegen koersval van de rupee. Zelfs voor deze aktiviteiten kan echter zelden of niet met cash dollars betaald worden (of tegen een belabberde koers USD-LKR-terugnaarUSD), je moet gewoon rupees geven conform de meest recente koers.
2) Hoe krijg ik rupees?
Dit antwoord bestaat uit een simpel algemeen geldig deel en een moeilijk ‘dat hangt ervan af’ deel. Natuurlijk beginnen we met het simpele deel.
- Wissel nooit buiten Lanka van/naar rupee. Vrijwel altijd is de wisselkoers erg slecht, en officieel mag je ook maar een ampele 5.000 rupee naar binnen brengen (met SL paspoort 20.000, nog steeds ampel). De bedoeling van de regel, en die geldt voor heel veel 3e wereldlanden inclusief bijvoorbeeld ook Marokko, is dat de overheid/centrale bank streng kan controleren hoeveel deviezen er het land in en uitgaan - bij voorkeur in :-) - en dan moet im- en export van cash gemimimaliseerd worden. Een zogeheten 'closed currency'.
- Wissel nooit van/naar een ‘derde’ munt om beter rupees te kunnen kopen. Allerlei verhalen dat je eerst naar bijvoorbeeld USD of Pond zou moeten gaan vanaf euro om daarna goedkoper rupees te krijgen horen in de fabeltjeskrant thuis. Maar ook andersom, als je nog pakweg wat dollars of Zwitserse franken hebt liggen breng die dan gewoon mee naar Lanka. Elke ‘sterke’ munt is aldaar gewoon inwisselbaar voor rupees bij banken en licensed changers (wisselkantoren)
- Vergeet travellers cheques, die zijn nu echt zo dood als een pier
- Dan de moeilijke vraag: cash euro meenemen voor omwisselen, of in Lanka uit de flappentap halen
Het tweede kan prima met je Maestro-kaart van een NL of Belgische bank. (En ook met creditcards maar die hebben vaak boete-kosten voor geldopnames.) Maestro wordt o.a. geaccepteerd door Sampath, Commercial Bank, Hatton National Bank en in grote steden HSBC en Standard Chartered. En ook op meer en meer vestigingen van People's Bank en Bank of Ceylon. Vergeet ook niet je bankpas in te stellen bij je bank voor gebruik buiten Europa, o.a. vanwege fraude staat dat standaard uit.
Het antwoord op deze vraag is: hangt af van de kosten in jouw geval. Laten we een voorbeeldberekening doen, met een momentopname die je écht voorafgaand aan je reis moet checken met je eigen situatie. Gebruik www.sampath.lk/en/exchange-rates, www.combank.net/newweb/en/rates-tariffs/exchange-rates of vergelijkbare sites om de huidige cash wisselkoers in Lanka te zien. Op het rekenmoment, ergens 2021 dus totaal achterhaald, was dat 152 rupee per euro (maar andersom, als je rupees verkoopt, 159). Pak vervolgens de ‘interbank’ koers via sites zoals www.oanda.com of www.xe.com. Deze wordt gebruikt voor geld overboeken van/naar Lanka. Maar deze rate geldt niet helemaal voor geldopnames uit de flappentap, bij de meeste banken krijg je dan 1% minder dan interbank rate. In deze momentopname is de interbank rate 157 rupee dus je krijgt 155 rupee per euro bij opnemen. (Let op, soms vraagt de automaat of je rekening in roepie of euro gedebiteerd moet worden; kies roepie anders krijg je een fors extra stuk koersverlies voor de kiezen.) Check tot slot op de site van jouw bank hoeveel kosten ze doorberekenen per buitenlandse opname; stel dat dit 2 euro is (de meeste banken vragen beduidend meer!). In tegenstelling tot bijvoorbeeld flappentappen bij benzinestations en winkelcentra in de USA zijn er niet vaak ‘extra kosten door lokale flappentap’ in Lanka. Enkele banken hebben dat recentelijk veranderd, en zijn daarom nu alleen aan te bevelen als andere automaten écht niet in de buurt zijn of niet werken: Hatton rekent Rs 200 per opname, Seylan Bank ook (en heeft tevens zijn opnamescherm ontworpen voor apen die 8 menuknoppen tegelijk begrijpen, niet mensen :-) en Commercial Bank zelfs Rs 300, dit dus bovenop de kosten van je eigen Europese bank! Bank of Ceylon of People's Bank, indien beschikbaar en werkend, hebben dus de voorkeur omdat ze geen extra kosten rekenen.
Maak nu de vergelijking
* Opname van 200 euro uit de flappentap geeft je 31.000 LKR. Haal daar de 2 euro kosten van af en resultaat is ongeveer 30.700 LKR
* Met dezelfde 200 euro maar dan cash gewisseld in Lanka krijg je 30.400 rupee.
Dus in dit specifieke geval wint een geldautomaat-opname het nét. Maar er zijn veel variabelen: bankkosten kunnen hoger zijn, ze zijn vaak per opname dus ongunstiger voor kleinere opnames, en ter plekke heb je ook licensed changers (zie verderop) die 1-3 rupee meer per euro geven dan de bank.
Een aanvullende vraag, moch je kiezen voor flappentap, is wat je maximaal mag pinnen. Dat wordt wederom zowel door de Lankaanse bank als door Nederland/België bepaald. In het algemeen is het minstens 80.000 of zelfs 100.000 rupee per keer; nieuwere flappentappen in met name Colombo staan vaak zelfs 200.000 toe. Maar voor de meeste passen is dat weer boven de limiet per transactie, ‘opgelegd om in geval van diefstal het risico voor de klant te beperken’ (en ‘écht niet om dubbele kosten te kunnen rekenen’ ). Het is vaak zo dat de limiet per transactie lager is dan de daglimiet, dus soms kun en moet je 2 x pinnen (met dubbele kosten) om je gewenste bedrag te krijgen. Ook opletten, met flappentap en met creditcard-pinnen via winkelterminal, als er een optie is 'charge in rupee or convert to euro'. Vrijwel altijd moet je gewoon het 1e kiezen, de euro-conversie is via een belachelijk slechte koers waarmee bank of creditcard-maatschappij zo 3-5% extra marge steelt.
3) Ik wil geld wisselen, waar kan dat het beste?
Gesteld dat het antwoord op de vorige vraag voor jou luidt ‘euro cash meenemen’, dan nog heb je de keuze in Lanka waar te wisselen. Ook hier is het antwoord deels hangt-er-van-af (wat op dat moment je situatie is).
- Hotels bieden een uitstekende wisselservice waarvoor je terecht kunt zonder een meter verder te hoeven lopen dan nodig, maar elke waar heeft zijn prijs: ze rekenen gerust een 10% slechtere koers dan de bank. Dus gewoonlijk kun je ze beter links laten liggen, alleen als je niet de tijd hebt om naar dorp-stad te gaan of dat bezoekje qua reiskosten het wisselvoordeel zou wegnemen is de hotelreceptie in beeld
- Banken geven een eerlijke koers, gelijk voor alle banken maar natuurlijk wisselend per dag. Dit geldt ook voor de banken op Colombo airport, die zijn 24 uur en 365 dagen per jaar open en geven (i.t.t. hoe het in veel andere landen gaat) dezelfde koers als de banken in de steden en dorpen
- In dorpen en steden vind je ook ‘licensed money changers’, dit is vaak een nevenfunctie van een juwelierszaak. Hier krijg je een iets betere koers dan bij de bank. Maar je moet wel veel meer opletten. Zo krijgen 50- en 100- euro biljetten een betere koers dan 5-10-20, en biljetten met zichtbare schade worden geweigerd. Ook is de staf minder betrouwbaar dan bij banken, en het personeel zou bijvoorbeeld enkele 100 rupee biljetten kunnen stoppen in een stapel die grote biljetten moet bevatten. Dus tel alles precies na, en eis ook een officieele ‘exchange slip’
Tot slot: credit card is ter plekke nog vrij inpopulair, en bovendien werkt men meestal met de magneetstrip dus zonder PIN. Als je al ermee wilt/kunt betalen, vaak bij hotels en toeristische gelegenheden, houd hem dan ook elke seconde in de gaten om te voorkomen dat hij gekloond wordt (door een 2e leesapparaat heen halen om de strip te scannen). Ook mag men lokaal 1-3% extra kosten in rekening brengen voor betalingen met buitenlandse credit card; check dus voor dit door te zetten goed of kaartgebruik niet je aankoopprijs verhoogt!
En een tip die niet zozeer roepies die je koopt betreft, behalve dan misschien van sommige moneychangers met hosselaar-neigingen, maar wisselgeld: kijk HEEL erg uit met biljetten waarop wat geschreven is. Zie
www.economynext.com/Sri_Lanka_to_effectively_demonetize__willfully_mutilated__currency-3-8149.html
4) Ik ben bang rupees over te houden c.q. heb ze over. Wat ermee te doen?
Natuurlijk plan je het omwisselen c.q. flappentappen zo in dat je niet vantevoren weet dat er veel rupees over zijn, maar precies schatten zal nooit lukken. In de vertrekhal van het vliegveld (voor en na de douane) zijn bankkantoren waar je restanten kunt terugwisselen in euro. Ze eisen dat je een wisselbon (exchange slip) van bank of licensed changer hebt, of een bonnetje van de flappentap; beiden voor minimaal het in te wisselen bedrag, dus één bonnetje bewaren is in principe genoeg.
5) Ik heb van de vorige vakantie nog biljetten over van valuta XYZ, kan ik daarmee ook rupees kopen?
Een goede indicatie of dat kan is kijken naar banksites zoals genoemd onder 2). Maar geen perfecte indicatie: bijvoorbeeld de Sampath bank site noemt Filippijnse Peso, doch de airport-Sampath accepteert hem niet (geldwisselaars in de stad wel). Als de valuta er helemaal niet bij staat vraag dan even op het prikbord, geldwisselaars accepteren beduidend meer valutasoorten dan de banken. Kan niemand zekerheid geven of is het antwoord dat er geen markt is in Lanka voor deze munt, dan zul je ze eerst elders moeten omwisselen (tegen extra kosten…) naar bijvoorbeeld euro.
6) Zijn er maximaal in te voeren bedragen?
Ja, USD 15.000 per persoon mag zonder aangifteformulier naar binnen. Heb je meer dan moet je declareren bij de douane. Dus wie als permanent doelwit-voor-zakkenrollers wil rondwandelen heeft alle vrijheid ;-)